رابطۀ نافرمانی نوجوانان با وابستگی به شبکه‌های اجتماعی مجازی در محیط خانواده (مورد مطالعه: دانش‌آموزان دوره متوسطه منطقه 17 شهر تهران
محورهای موضوعی : پژوهش مسائل اجتماعی ایران
تهمينه شاوردي
1
*
,
زینب مغفرتی شمس آباد
2
1 - دانشیار جامعه‌شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه جامعه¬شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
کلید واژه: خودکنترلی, سلامت روانی, شبکه‌های اجتماعی, مقاومت نوجوانان و نافرمانی نوجوانان. ,
چکیده مقاله :
هدف این پژوهش، تحلیل جامعه‌شناختی نافرمانی نوجوانان در محیط خانواده بر اساس اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی مجازی در دانش‌آموزان دوره متوسطه منطقه 17 شهر تهران است. روش مطالعه، پیمایش و جامعه آماری، دانش‌آموزان دوره متوسطه اول منطقه 17 شهر تهران به تعداد 3558 نفر است که از این مقدار، تعداد 347 نفر با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه آماری به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها عبارت است از پرسشنامه اعتیاد به شبکه¬های اجتماعی یانگ (1998) و پرسشنامه نافرمانی نوجوانان معتمدین و همکاران (1400). نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که رابطه میان اختلال در فعالیت‌های روزانه، عملکرد خانوادگی- اجتماعی، سلامت روانی و خودکنترلی با نافرمانی نوجوانان به ترتیب برابر با 21% ،31% ، 25% و 25% است. همچنین تحلیل¬های مدل رگرسیون نشان داد که میزان تأثیر اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی بر نافرمانی نوجوانان، 33% است.
The aim of this research is to analyze the disobedience of adolescents in the family environment based on addiction to virtual social networks among secondery school students of the 17th district of Tehran. The study method is survey and the statistical population is the lower secondery school of the 17th district of Tehran. The sample size is 347 individuals selected using simple random sampling method based on Cochran's formula. The data collection tools consist of the Addiction to Social Networks questionnaire (Yang 1998) and the Adolescents' Disobedience questionnaire (Motamedi and colleagues 2021).The results of the Pearson correlation test showed that the relationship between daily activity disorder, family-social functioning, mental health, and self-control with adolescent disobedience is equal to 21%, 31%, 25%, and 25% respectively. Furthermore, regression model analyses showed that the impact of addiction to social networks on adolescent disobedience is 33%.
ابراهیمی ناصری، سودابه و داود طوسی و عادل زاهد بابلان و تقی اکبری (1401) بررسی روابط ساختاری سلامت روان براساس اعتیاد به شبکه های اجتماعی با میانجی گری سبک های نظارتی والدین در دانش آموزان مقطع متوسطه، مجله پژوهش های کاربردی روانشناختی، 13(2)، 365-380.
ابراهیمی، معصومه و دیگران (1398) «بررسی جامعه‌شناختی نقش شبکه‌های اجتماعی اینترنتی در ایجاد اشکال مقاومت نوجوانان در پذیرش هنجارهای خانواده»، پژوهش‌های انتظامی- اجتماعی زنان و خانواده، سال هفتم، شماره 2 (پیاپی 13)، صص 230-253.
امامی‌ریزی، کبری (1395).
تاثیر استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان، نشریه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 9(3)، 206-213.
بالازاده، زهرا (1399) «بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی و بازی‌های کامپیوتری بر میزان پرخاشگری و اضطراب تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه دوره دوم منطقه 8 شهر تهران»، فصلنامه مدیریت و چشم‌انداز آموزش، سال دوم، شماره 2، صص 113-132.
تجلی، فاطمه و دیگران (1398) «نقش پیش‌بینی¬کنندگی افسردگی، اضطراب، تنیدگی و شیوه‌های فرزندپروری مادران در رفتارهای نافرمانی مقابله‌ای و سلوک فرزندانشان»، مطالعات روانشناختی، سال پانزدهم، شماره 3، صص 159-173.
رجبیان ده¬ریز، مریم (1396) «بستر شبکه‌های اجتماعی مجازی به عنوان فناوری نوین»، تهران، دومین کنگره بین‌المللی توانمندسازی جامعه در حوزه علوم اجتماعی، روان¬شناسی و علوم تربیتی.
شایگان، فریبا و محمد رحیمی (1395) «بررسی جامعه‌شناختی رابطه مصرف شبکه‌های اجتماعی مجازی و گرایش به انحرافات اخلاقی (مورد مطالعه: جوانان 15 تا 29 سال شهر تهران)»، مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، سال پانزدهم، شماره 34، صص 169-193.
صف‌آرا، مریم و محبوبه معظم¬آبادی (1396) «اثربخشی آموزش مثبت¬اندیشی بر کاهش زورگویی و افزایش استقلال عاطفی نوجوانان شهر طبس»، مطالعات روان¬شناسی بالینی، سال هشتم، شماره 29، صص 161- 176.
مک‌ماهون، رابرت‌ج و رکس‌لوبد فورهند (1398) کمک به کودک نافرمان: درمان مبتنی بر خانواده در مورد رفتار نافرمانی مقابله‌ای، ترجمه شهلا همایونی و معصومه همایونی، تهران، عصر زندگی.
مودودی، الهه و علی دلاور (1394) «بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی در تغییر ویژگی‌های شخصیتی جوانان»، روان‌شناسی تربیتی (روان¬شناسی و علوم تربیتی)، سال یازدهم، شماره 35، صص 43-65.
Andreassen, C. S. (2015) Online social network site addiction: A comprehensive review. Current Addiction Reports, 2(2), 175-184.
Boyd, danah & Marwick, Alice (2011) Social Privacy in Networked Publics: Teens’ Attitudes, Practices, and Strategies, Work in Progress Paper for discussion at the Privacy Law Scholars Conference on 2 June, Berkeley, CA. Feedback wanted.
Cao, J., Fu, Q., Li, Q., & Guo, D (2017) Discovering hidden suspicious accounts in online social networks. Information Sciences, 394, 123- 140.
Coyne, S. M., Warburton, W. A., Essig, L. W., & Stockdale, L. A (2018) Violent video games, externalizing behavior, and prosocial behavior: A five- year longitudinal study during adolescence. Developmental psychology, 54(10), 1868.
Davis, K (2012) Tensions of identity in a networked era: Young people’s perspectives on the risks and rewards of online self- expression. new media & society, 14(4), 634- 651.
Deslandes, S. F., & Coutinho, T (2020) O uso intensivo da internet por crianças e adolescentes no contexto da COVID- 19 e os riscos para violências autoinflingidas. Ciência & Saúde Coletiva, 25(suppl 1), 2479- 2486. Dimmett, M (2021) Oppositional Behavior Parallels in Toddlers and Teens and Parent’s Response (Doctoral dissertation, Walden University).
Dullas, A. R., Yncierto, K. D., Labiano, M. A., & Marcelo, J. C (2021) Determinants of a variety of deviant behaviors: an analysis of family satisfaction, personality traits, and their relationship to deviant behaviors among filipino adolescents. Frontiers in psychology, 12, 645126.
Echeburúa, E., & de Corral, P. (2009) Addiction to new technologies and to online social networking in young people: A new challenge. Addictions, 22, 91-95.
Evans, S. C., Bonadio, F. T., Bearman, S. K., Ugueto, A. M., Chorpita, B. F., & Weisz, J. R (2020) Assessing the irritable and defiant dimensions of youth oppositional behavior using CBCL and YSR items. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 49(6), 804- 819.
Ezpeleta, L., Penelo, E., Navarro, J. B., de la Osa, N., Trepat, E., & Wichstrøm, L (2022) Reciprocal relations between dimensions of Oppositional defiant problems and callous- unemotional traits. Research on Child and Adolescent Psychopathology, 1- 12.
Du, J., van Koningsbruggen, G. M., & Kerkhof, P. (2018) A brief measure of social media self-control failure. Computers in Human Behavior, 84, 68-75.
Gambo, N. N.(2020). Uninteded consequences of civile Disobedience and the social-economic implications on nigeria: A Case study of endsars youth protest.
Griffiths, M. D. (2012) Facebook addiction: concerns, criticism, and recommendations- a response to Andreassen and colleagues. Psychological reports, 110(2), 518-520.
Gunes, H., Tanidir, C., Adaletli, H., Kilicoglu, A. G., Mutlu, C., Bahali, M. K., ... & Uneri, O. S (2018) Oppositional defiant disorder/conduct disorder co- occurrence increases the risk of Internet addiction in adolescents with attention- deficit hyperactivity disorder. Journal of Behavioral Addictions, 7(2), 284- 291.
He, T., Li, L., Gu, D., Tan, Y., Chen, H., Wang, Y., & Lin, X (2021) Parental depression and conduct problems among Chinese migrant children with oppositional defiant disorder symptoms: Testing moderated mediation model. Current Psychology, 1- 10.
Holt, T. J., Freilich, J. D., & Chermak, S. M. (2017) Internet-based radicalization as enculturation to violent deviant subcultures. Deviant behavior, 38(8), 855-869.
Islam, M. R., Tushar, M. I., Jannath, S., Moona, A. A., Akter, S., & Islam, S. M. A (2021) Data set concerning the use of social networking sites and mental health problems among the young generation in Bangladesh. Elsevier Data in brief, 39, 107593.
Kümpel, A. S (2020) The Matthew Effect in social media news use: Assessing inequalities in news exposure and news engagement on social network sites (SNS) Journalism, 21(8), 1083- 1098.
Lee, J., & Randolph, K. A (2015) Effects of parental monitoring on aggressive behavior among youth in the United States and South Korea: A cross- national study. Children and Youth Services Review, 55, 1- 9.
Liu, C., & Ma, J. L. (2019) Adult attachment style, emotion regulation, and social networking sites addiction. Frontiers in psychology, 10, 2352.
Luchinkina, A., Zhykhareva, L., Yudeeva, T., Zekeriaev, R., & Rasina, E. (2022) The Features of the Personal Value-Semantic Sphere of Internet Users with a Deviant Type of Internet Socialization. In XIV International Scientific Conference “INTERAGROMASH 2021” (pp. 541-551). Springer, Cham.
Mayer, J. D., Salovay, P (2003) Measuring emotional with the MSCEIT V.2.0. Emotion, 3, pp. 97- 105.
Meier, A., & Schäfer, S. (2018) The positive side of social comparison on social network sites: How envy can drive inspiration on Instagram. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 21(7), 411-417.
Nakano, T., Suda, T., Okaie, Y., & Moore, M. J (2016) Analysis of cyber aggression and cyber- bullying in social networking. In 2016 IEEE Tenth International Conference on Semantic Computing (ICSC) (pp. 337- 341).
Nursalam, N., Octavia, M., Tristiana, R. D., & Efendi, F. (2019) Association between insomnia and social network site use in Indonesian adolescents. In Nursing forum (Vol. 54, No. 2, pp. 149-156).
Pape, H., & Rossow, I (2021) Less adolescent alcohol and cannabis use: More deviant user groups?. Drug and alcohol review, 40(1), 118- 125.
Pozzi, M., Quartiroli, A., Alfieri, S., Fattori, F., & Pistoni, C (2018) (Dis) obedience in US American young adults: A new way to describe authority relationships. Europe's journal of psychology, 14(2), 404.
Salakhova, V. B., Sokolovskaya, I. E., Ulyanova, I. V., Karina, O. V., & Terekhova, A. I. (2019) Deviant behavior formation factors among students: aggressive behavior and internet risks. Práxis Educacional, 15(34), 683-694.
Siegel, L. J., & McCormick, C. (2006) Criminology in Canada: Theories, patterns, and typologies. Toronto, ON: Thomson Nelson.
Van Ouytsel, J., Walrave, M., Lu, Y., Temple, J. R., & Ponnet, K (2018) The associations between substance use, sexual behavior, deviant behaviors and adolescents’ engagement in sexting: does relationship context matter?. Journal of youth and adolescence, 47(11), 2353- 2370.
Walters, G. D (2017) Proactive criminal thinking and deviant identity as mediators of the peer influence effect. Youth violence and juvenile justice, 15(3), 281- 298.
Wei, C., Li, J., Yu, C., Chen, Y., Zhen, S., & Zhang, W (2021) Deviant peer affiliation and non- suicidal self- injury among Chinese adolescents: Depression as a mediator and sensation seeking as a moderator. International journal of environmental research and public health, 18(16), 8355.
Yao, J., Ziapour, A., Abbas, J., Toraji, R., & NeJhaddadgar, N (2022) Assessing puberty- related health needs among 10–15- year- old boys: A cross- sectional study approach. Archives de Pédiatrie, 29(4), 307- 311.
Yayman, E., & Bilgin, O. (2020) Relationship between Social Media Addiction, Game Addiction and Family Functions. International Journal of Evaluation and Research in Education, 9(4), 979-986.