تبیین رابطه بین احساس امنیت و ناهنجاری (مورد مطالعه شهروندان خرمشهر)
محورهای موضوعی : پژوهش مسائل اجتماعی ایران
ابراهیم میرزایی
1
*
,
ابوذر قاسمی نژاد
2
,
جواد جهانگیرزاده
3
1 - استادیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام نور
2 - استادیار گروه مددکاری اجتماعی، دانشگاه سمنان، سمنان
3 - استادیار گروه جامعه‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
کلید واژه: ناهنجاری, اعتماد اجتماعی, احساس امنیت و احساس عدالت, خرمشهر.,
چکیده مقاله :
ناهنجاری، وضعیتی است که طی آن، هنجارها به عنوان تنظیمکننده کنش‌های جمعی و تعیینکننده تمامی رفتار جامعه، کارکرد خود را از دست می‌دهد. غایت هنجار، حفظ و حراست از حقوق فردی و جلوگیری از تجاوز به دیگران است که در نهایت مودی و موجد نظم پایدار و بسترساز و تسهیل‌کننده امنیت و احساس امنیت در میان کنشگران فردی و جمعی داخل اجتماع است. رابطه میان وجود ناهنجاری و ایجاد حس امنیت، متقابل است و وجود هر کدام مقوم دیگری بوده، تأمین‌کننده نظم اجتماعی است. پژوهش حاضر، با استفاده از مطالعهای توصیفی- تبیینی است و روش پيمايش در بین شهروندان بالای هجده سال ساکن شهرستان خرمشهر انجام شده است. حجم نمونه 380 نفر و ضریب تعیین (R2) بهدستآمده در ارتباط با ناهنجاری برابر با 20/0 است. در بخش معادلات ساختاری، اثرات مستقیم و غیر مستقیم متغیرهای مستقل بر وابسته (برون‌زا بر درون‌زا) مسیر مدل نشان داد که میزان تأثیر کل متغیرهای احساس امنیت، احساس آنومی، احساس عدالت و اعتماد اجتماعی بر ناهنجاری به ترتیب 514/0، 275/0، 145/0 و 448/0 است که متغیر احساس امنیت، بیشترین اثر کل (مستقیم و غیرمستقیم) و متغیر احساس عدالت نیز کمترین اثر را بر ناهنجاری داشته است.
The precedence of collective interests over individual interests, along with the establishment of interactions, relationships, and a regulatory framework overseeing cooperation and conflicts within society, is an essential requirement for achieving public order, security, and justice. These objectives are primarily realized through collective phenomena such as official norms, which are enforced through executive guarantees and obligations. Social norms govern individual behaviors, interpersonal interactions, and intergroup relations across all levels of society, thereby determining the rights and duties of individuals in carrying out various tasks and establishing the equitable distribution of responsibilities and privileges. When the elements of social order and the actors within society fail to adhere to legal directives, the stability of the social system and the harmony between its components are compromised, leading to disorder and disarray. In such cases, a disconnect between individuals and the societal norms and values that underpin social order occurs, resulting in deviant behaviors and lawlessness (Kalantari et al., 2005). The consequence of neglecting societal order and norms is the trivialization of crime, its subsequent spread, and the negative impact on both welfare and social development. Addressing norm-avoidance, law-avoidance, and crime seriously can reflect a high level of social cohesion, reduce the need for social surveillance, and consequently lower the crime rate within society. Khorramshahr, a city in Khuzestan province, has been directly affected by an imposed war lasting for eight years. Situated along the border with Iraq, it shares complex economic and social relations, as well as ethnic and linguistic diversity. The city has undergone significant transformations due to the forces of modernity, which have triggered profound changes in various societal sectors. The manifestation and repercussions of these shifts are closely linked to the rise of social harm, lawlessness, and a diminished sense of security (Bakharaei, 2021; Bayat, 2019). In light of these complex dynamics, this study explores the current state of abnormality in Khorramshahr, focusing on lawlessness and its contributing factors. Key questions addressed in the research include: what is the current state of abnormality, with an emphasis on lawlessness, in Khorramshahr, and what underlying factors contribute to it? How does the feeling of security influence abnormal behavior within the population of Khorramshahr? Lastly, what strategies can be implemented to address these issues and improve the situation, leading to a more secure and orderly society?
Keywords: Abnormality, Khorramshahr, Sense of security, Social trust.
Methods
This study is a descriptive-explanatory research study employing a primarily quantitative survey method to collect data from a real-world setting. Given that the study is a survey, it was designed to explore and analyze the relationship between the research variables and abnormality among citizens over the age of eighteen residing in Khoramshahr city. The sample size was calculated with a confidence level of 96% and a margin of error of 4%, through proportional sampling. A total of 380 individuals were selected for the sample. To ensure the questionnaire was appropriately adapted to the specific environmental context, a random distribution was done among 60 individuals from the target population. Cronbach’s alpha was used to assess the reliability, with all variables exceeding 70%.
Findings
Regarding the main variable of the study, the feeling of security, the respondents reported a low average score of 2.4, with an overall score of 60.6, indicating a low sense of security. As for the feeling of justice and social trust, respondents reported average scores. In contrast, the feeling of anomie was rated as high. Concerning the dependent variable, the results indicate that the abnormality rate was high, with a score of 2.3. Among the independent variables in the model, the sense of security (-0.528) had the largest contribution in explaining abnormality, confirming the central hypothesis of the research. The coefficient of determination (R²) associated with abnormality was found to be 0.20, suggesting that the variables included in the model accounted for 20% of the variance in the dependent variable. The F2 effect coefficients for the variables of sense of security, sense of anomie, sense of justice, and social trust about abnormality were 0.214, 0.189, 0.091, and 0.194, respectively. Except for the sense of justice, which had a weak effect, the contributions of the remaining independent variables were considered favorable according to the desired criteria. By examining the coefficients derived from the relationships between the independent and dependent variables, it was found that abnormality was significantly related to the feeling of security, confirming the main hypothesis of the research. Additionally, the variables of feeling of anomie and social trust were also found to be related to abnormality, confirming their respective hypotheses.
Discussion and Conclusion
Social order is fundamental to the smooth operation and progress of any society. It not only serves as the goal that societies work towards but also as how they strive to achieve collective prosperity and well-being. The mechanisms that enforce social order ensure the regulation of individual and collective behaviors, creating a stable environment where societal development can flourish. A central determinant in the preservation of social order is the sense of security felt by individuals. The sense of security is crucial because it provides individuals with peace of mind and assures them that their well-being is protected. This stability extends to the broader social environment, ensuring that the societal system functions cohesively. When this sense of security is compromised, it leads to a breakdown in social order and an increase in behaviors that deviate from established norms.
The findings of this study are significant in that they suggest that demographic factors, such as gender and marital status, do not have a substantial impact on abnormal behaviors. This implies that these personal characteristics are not directly correlated with deviations from social expectations. Instead, the study highlights a more profound relationship between variables such as the sense of security, social justice, social anomie, and social trust, with abnormal behaviors. This relationship underscores the importance of ensuring a sense of security as a foundation for social stability, as individuals who feel secure are less likely to engage in deviant behaviors. Moreover, the study's results align with previous research conducted by Rajabi Farjad & Shayegan (2019) and Nouri et al. (2019), which reinforces the idea that a secure society is a less deviant society.
Despite the significance of these findings, the presence of abnormal behaviors and the disruption of social order indicate deeper systemic issues, including the collapse of normative systems and the rise of social anomie. This disintegration results in individuals acting based on self-interest rather than collective welfare, leading to social fragmentation. When social roles are performed irregularly, and rights and duties are not delineated, the overall framework of public order is destabilized. Such a state of instability undermines the sense of social cohesion and collective consensus, which are essential for maintaining social order. The implications of these findings are clear. A multi-faceted approach is required to address the complex challenges of restoring social order. First, security institutions, both governmental and non-governmental, must adopt transparent and fair strategies to address anomalies in society. This requires both technological and human-centered solutions to address imbalances and inequalities within the community. Furthermore, equitable distribution of resources should be prioritized, as this would reduce feelings of powerlessness among marginalized groups and increase their engagement in societal processes. By promoting greater inclusion and participation, a sense of collective responsibility and social security can be fostered. Moreover, cultural development programs that educate the public about the importance of legal norms and social justice can contribute to the normalization of these values across society. By fostering an understanding of the universal applicability of these norms, individuals can internalize them and adopt them as personal principles. This would lead to a more cohesive society where adherence to social norms becomes a shared value. The empowerment of civil society institutions is also crucial in bridging the gap between citizens and the state. These institutions can act as mediators between the government and the people, ensuring that laws are seen as tools for promoting societal welfare rather than instruments of political control. Additionally, the role of mass media cannot be overlooked in this process. By educating citizens about societal expectations, legal rights, and social responsibilities, mass media can help create an informed public that is better equipped to engage in lawful behavior and contribute to the maintenance of social order. Through consistent legal education, media outlets can also influence public perceptions of laws and the justice system, promoting a culture of respect for legal norms and reducing the prevalence of deviant behaviors. In conclusion, the study highlights the crucial role of security, justice, and social cohesion in maintaining social order. Addressing these factors comprehensively and simultaneously can lead to long-term stability. By promoting security, justice, and cultural development, societies can navigate the complexities of modern challenges and build a more harmonious, resilient, and just social structure. This, in turn, would enable societies to achieve sustainable progress, where the rights and duties of individuals are respected, and social harmony is preserved for future generations.
References
Bakharaei, A. (2021) Sociology of social deviations in Iran. Tehran: Sociologists.
Bayat, B. (2019) Sociology of the feeling of security. Tehran: Amir Kabir.
Kalantari, S., Rabbani, R., & Sedaghat, K. (2005) The relation between poverty and illegality: Construction of social pathogens. Refahj, 5(18), 65-90.
Nouri, J., Bukharaei, A., & Sinaei, S. A. (2019) A sociological study of the relationship between social capital and social security feelings. Police Security and Order Journal, 13(3), 203-228.
Rajabi Farjad, H., & Shayegan, F. (2019) Investigating factors affecting the feelings of Ahwazi citizens. Societal Security Studies, 10(58), 47-75.
بخارایی، احمد (1400) جامعه‌شناسی انحرافات اجتماعی در ایران، تهران، جامعه‌شناسان.
بیات، بهرام (1398) جامعه‌شناسی احساس امنیت، تهران، امیرکبیر.
پروین، فرهاد (1392) «قانون‌گریزی، نقض متقابل حقوق شهروندی»، مجله پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، سال نوزدهم، شماره دوم (پیاپی97)، تابستان، صص 175-186.
جوادی، حسن و محمود علمی و صمد صباغ (1391) «بررسی عوامل موثر اجتماعی در احساس آنومی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد تبریز»،دوره 5، شماره 14، اردیبهشت، صفحه 29-45.
چلبی، مسعود (1385) تحلیل اجتماعی در فضای کنش، تهران، نشرنی.
حسینی نثار، مجید و مصطفی فیض‌ثابت و صغری شب افروزان (1394) «آنومی اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن (مورد مطالعه: شهر رشت)»، مجله مدیریت فرهنگی،شماره 9 (29)، صص 19-32.
دورکیم، امیل (1400) درباره تقسیم کار اجتماعی، ترجمه باقر پرهام، ویراست دوم، چاپ دوم، تهران، مرکز.
رجبی، حاجیه و فریبا شایگان (1398) «بررسی عوامل مؤثر بر احساس امنیت شهروندان اهوازی»، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات امنیت اجتماعی، شماره58، تابستان، صص 47-75.
رضایی، محمد (1383) «بی‌انضباطی و قانون‌گریزی؛ در جست¬وجوی طرحی نو برای حاکمیت قانون در ایران»، فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، سال سوم، شماره دوازدهم، پاییز، صص 7-39.
سیدین، ندا و عبدالرضا ادهمی و طلیعه خادمیان (1401) «شناخت تأثیر بی‌هنجاری با تأکید بر سه بُعد (بی‌معنایی، بی‌اعتمادی، بی‌قدرتی) بر بی‌تفاوتی اجتماعی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز و تهران شمال در سال تحصیلی 1400-1401)»، مطالعات جامعه‌شناختی شهری، سال دوازدهم، شماره 44، صص 169-202.
شول، سجاد و سعید معدنی و ساسان ودیعه (1400) «تأثیر اقشار اجتماعی بر بی‌هنجاری اجتماعی در بین ساکنان منطقه 11 شهر تهران»، فصلنامه پژوهش‌های علوم مدیریت، سال سوم، شماره 9، زمستان، صص 42-58.
طاهری، زهرا و رسول ربانی (1395) جامعه‌شناسی امنیت و احساس امنیت، تهران، جامعه‌شناسان.
عباس‌زاده، محمد و محمدباقر علیزاده اقدم و سیدرضا اسلامی بناب (1391) «بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و آنومی اجتماعی»، مطالعات و تحقيقات اجتماعي، دوره اول، شماره 1، بهار، صص 145-172.
فیروزجائیان، علی‌اصغر (1389) «قانون‌گریزی (تحلیلی از منظر نظریه عدالت رویه‌ای) »، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال یازدهم، شماره 42، صص 381-410.
فیروزجائیان، علی‌اصغر و سیدضیا هاشمی (1395) «قانون‌گریزی به مثابه آنومی اجتماعی»، فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی»، دوره 7، شماره 47، صص 81-106.
قجری، حسینعلی و نیره حافظی شاهرودی (1402) «احساس امنیت زنان در شهر تهران»، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات امنیت اجتماعی، سال چهاردهم، شماره 73، بهار، صص 1-24.
کلانتری، صمد و رسول ربانی و کامران صداقت (1384) ارتباط فقر با قانون‌گریزی و شکل‌گیری آسیب اجتماعی، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال پنجم، سال 18.
صص 1-23.
کندال، دیانا (1401) جامعه‌شناسی معاصر، ترجمه فریده همتی، تهران، جامعه‌شناسان.
گیدنز، آنتونی (1400) تجدد و تشخص؛ جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه ناصر موفقیان، تهران، مرکز.
گودرزی، سعید و نورالدین اله دادی (1399) «عوامل مرتبط با احساس امنیت با تأکید بر احساس نابرابري»،پژوهش نامه نظم و امنیت انتظامی، سال سیزدهم، شماره دوم، پیاپی پنجاهم، تابستان، صص 1-24.
مبارکی، محمد (1383) بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و جرم، پایان‌نامه کارشناسی¬ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، استاد راهنما مسعود چلبی، گروه جامعه‌شناسی.
محسنی تبریزی، علیرضا (1383) وندالیسم؛ مبانی روان شناسی اجتماعی، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی رفتار وندالیستی در مباحث آسیب‌شناسی و کژرفتاری اجتماعی، تهران، آن.
محسنی، منوچهر (1386) بررسی گرایش به اطاعت از قانون در ایران، در: قانون‌گرایی و فرهنگ عمومی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
محسنی، رضاعلی (1391) «تحلیل جامعه‌شناختی قانون‌گریزی و راهکارهایی برای قانون‌گرایی و نظم عمومی»، فصلنامه نظم و امنیت انتظامی، سال پنجم، شماره اول (پیاپی 17)، بهار، صص 84-108.
محمدی، صیاد و شیوا جلال‌پور و بهرام یوسفی و حامد عامری گلستانی (1401) «بررسی رابطه بین استفاده از شبکه‌های اجتماعی نوین با آگاهی سیاسی و آنومی اجتماعی در شهروندان استان ایلام»، فرهنگ و رسانه، سال یازدهم، شماره 44، پاییز، صص 144-199.
مستمع، رضا و باقر ساروخانی و منصور وثوقی (1397) «تبیین عوامل مؤثر بر آنومی اجتماعی در بستر توسعه فرهنگی در خانواده شهری و پیامدهای آن»، مطالعات توسعۀ اجتماعی ایران، سال دهم، شماره 2، صص 7-26.
موسوی مجد، سیدمحمد و حامد آئینی و حیدر محمدی و غزاله ژاله رفعتی (1399) «رابطه اخلاق حرفه‌ای با آنومی اجتماعی (اهمال‌کاری) در میان کارکنان»، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، سال پانزدهم، شماره 3، صص160-168.
میرزایی، ابراهیم و یعقوب احمدی و احمد بخارایی و هوشنگ نایبی (1397) «تأثیر عوامل اجتماعی- فرهنگی بر قانون‌گریزی»، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات امنیت اجتماعی، شماره 54، تابستان، صص 189-228.
نوری، جواد و احمد بخارایی و سیدعطالله سینایی (1399) «مطالعه جامعه‌شناختی رابطه سرمایه اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی»، پژوهش‌نامه نظم و امنیت انتظامی، سال سیزدهم، شماره سوم (پیاپی51)، پاییز، صص 203-228.
Aki, A., & Akin, U. (2015) Self-compassion as a predictor of social safeness in Turkish university students. Revista Latinoamericana de Psicología, 47(1), 43-49.
Clements, Kevin (1997) Toward A Sociology Of Security, Working paper 90-4.july.
Franzese, Robert, J. (2020) The Sociology Of Deviance; Differences, Tradition And Stigma, Publisher. LTD, SPRINGFIELD. ILLINOIS.
Junger, M., & Marshall, I. H. (1997) The inter-ethnic generalizability of social control theory: An empirical test. Journal of Research in Crime and Delinquency, 34, 79–112.
Serajzadeh, Sayed Hossein, Younes Akbari (2008) Factors influencing Attitudes toward Drug Use among College Students (Case of Study: College Students University of Kharazmi). Iranian International Journal Of Social Sciences, Volume:4 Issue: 4, Autumn 2014, PP 55 -62.