رابطة بين جوّ مدرسه و هویت اجتماعی دختران (مورد مطالعه: دانش¬آموزان شهر کرمان)
محورهای موضوعی : پژوهش مسائل اجتماعی ایران
الهام شیردل
1
*
,
حسین ابراهیم زاده آسمین
2
,
فاطمه حامی کارگر
3
1 - استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه سیستان و بلوچستان
2 - دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
3 - دانشجوی دکتری علوم اجتماعی، دانشگاه کاشان
کلید واژه: هویت اجتماعی, دختران, جو مدرسه, دوستان.,
چکیده مقاله :
نوجوانی دوران حساسی در تشکیل هویت اجتماعی دختران در دنیای مدرن همراه با تغییرات مداوم و جهانی شدن است. هدف اساسي اين مقاله بررسی رابطه ميان ابعاد جوّ مدرسه و ارتباط با دوستان با هویت اجتماعی در ميان دختران دبیرستانی شهر کرمان است. در پژوهش حاضر، نظریة گیدنز و روتر و روش پیمایش و ابزار پرسشنامه به کار گرفته شده است. جامعۀ آماري این پژوهش دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر کرمان در سال 1397 هستند. تعداد نمونه 380 نفر است كه با روش نمونه گیري طبقه بندی متناسب با حجم نمونه انتخاب شدند. نتايج آمار توصیفی و استنباطی به‌دست‌آمده از داده ها با نرم‌افزار SPSS نشان مي‌دهد: الف) هویت اجتماعی اکثر دختران دبیرستانی در سطح متوسط قرار دارد. ب) ميان جو مدرسه و ارتباط با دوستان با هویت اجتماعی دختران نوجوان رابطه مستقیم و معنا‌دار وجود دارد؛ يعني با افزایش جو عاطفی، آموزشی، تعادلجویی، رویارویی و انتظاری مدرسه، هویت اجتماعی در دانش-آموزان بیشتر می شود. ج) اجرای تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که چهار متغیر جو رویارویی مدرسه، ارتباط با دوستان، جو انتظاری و جو آموزشی مدرسه بر شدت هویت اجتماعی اثر دارند و 35 درصد آن را تبيین ميکنند. نتايج اين پژوهش حاكي از آن است که توجه به وضعیت مدارس از بعد اجتماعی رسمی و غیررسمی و سپس ابعاد هنجاری، آموزشی، عاطفی، مدیریتی مدرسه در هویت اجتماعی دختران نقش مهمی ایفا می‌کند. با پایه‌ریزی درست مقدمات هویت اجتماعی می‌توان هم عملکرد آن ها در برابر تغییرات اجتماعی را بهبود بخشید و هم از مشکلات تحصیلی و مسائل اجتماعی آینده پیشگیری نمود.
The basic purpose of this article is to investigate the relationship between school atmosphere and relationships with friends and social identity among high school girls in Kerman city. In the present study, Giddens and Rutter's theory and survey method were applied with the questionnaire tool. The statistical population of this study is high school girls in Kerman city in the year 2019. The sample size is 380 girl student who were selected by stratified sampling method. The results of the descriptive and inferential statistics obtained from the data with SPSS software show that A) the social identity of the majority of high school girls is at an average level. B) There is a direct and significant relationship between school atmosphere and communication with friends and the social identity of adolescent girls. That is, as the emotional, educational, balancing, confrontational, and expected atmosphere of the school increases, so does the student's social identity. C) Performing multiple regression analysis showed that the four variables of the school confrontation atmosphere, communication with friends, expected atmosphere and educational atmosphere of school have an effect on the intensity of social identity and explain 35% of it. The results of this study indicate that attention to the situation of schools from the formal and informal social dimension and then the normative, educational, emotional, managerial aspects of the school play a vital role in the social identity of girls
ابر‌کرامبی، نیکولاس(1393). درآمدی بر جامعه شناسی، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی. اکبر پور ، زهرا (1381). بررسی عوامل اق‍ت‍ص‍ادی - اجتماعی م‍وث‍ر بر هویت اجتماعی دانش آموزان م‍ق‍طع م‍ت‍وس‍طه شهر شیراز، پایان نامه كارشناسي ارشد انشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي امیدیان، مرتضی و فروزان باغبان زاده(1398). غلامحسین مکتبی رابطه جوّ مدرسه و راهبردهای حل تعارض با هویت و التزام تحصیلی: نقش میانجی وظیفه شناسی، مجله روانشناسی و روان پزشکی شناخت، سال ششم، شماره5، 14-26. آلمال، فرنگیس(1390). سيماي هويت اجتماعي جوانان ايراني، مطالعات ملی، 12(3): 148-121. باقری، معصومه، محمد سلیمان نژاد(1389). بررسی جامعه شناختی هویت جوانان، نشریه جامعه شناسی تاریخی، 1(3): 110-93. برک، لوراای(1385). روانشناسی رشد (از نوجوانی تا پایان زندگی)، ترجمه یحیی سید محمدی، تهران: انتشارات ارسباران. پارسا پژوه، سپیده.(1379). بررسی هویت های فرهنگی دختران جوان، پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران. جنکینز، ریچارد.(1381). هویت اجتماعی، ترجمه تورج یار احمدی. نشر شیرازه. جهانگیری، جهانگیر و مهدی معینی(1389). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و هویت ملی؛ نمونه مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه شیراز، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، 16(1): 74-37. حسین چاری، مسعود؛ خیر، محمد(1382). بررسی جو روانی- اجتماعی کلاس به عنوان یکی از مؤلفه¬های فرهنگ مدرسه. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، 3 (3 و 4)، 25-42. خالق پناه، كمال(1384). دگرگوني نسلي و هويت اجتماعي در كردستان، پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه تهران. خلخالی، علی. (1379). ارائه چارچوب نظری برای تشخیص جو مدرسه. فصلنامه تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش)، (62)، 78-102. ریتزر، جورج(1374). بنیانهاي جامعه شناختی، ترجمه تقی آزاد ارمکی، تهران، سیمرغ. زاهد زاهدانی، سید سعید؛ الماسی، مسعود(1386). بررسی تطبیقی عوامل اجتماعی مرتبط با گرایش به رفتار بزهکارانه در میان حاشیه¬نشینان و غیر حاشیه¬نشینان. فصلنامه دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، 2(3)، 25-74. سیف، دیبا، بشاش، لعیا و لطیفیان، مرتضی(1383)، تاثیر ابعاد خود بر روابط اجتماعی با همسالان در نوجوانان مراکزآموزشی استعدادهای درخشان و مدارس عادی، مجله ی روانشناسی، شماره ی بیست و نهم، صص 78-91. صفری شالی، رضا و آتیه عبدمولایی(1395). تاثیر عوامل اجتماعی شدن بر هویت نوجوانان . فصلنامه خانواده و پژوهش . شماره 27.صص 117-136. عاملي، سعید رضا(1389). دو جهاني شدن‌ها و آينده‌ي هويت‌هاي همزمان، نبراس، سال دوم، شماره‌ي سوم و چهارم، صص: 119-134. کفاشی، مجید، پهلوان، منوچهر و عباس عربی نژاد(1389). بررسی تأثیر سبک زندگی بر هویت اجتماعی؛ مطالعه موردی جوانان 15 تا 35 ساله شهر بابل. فصلنامه پژوهش اجتماعی،شماره 9. صص 117- 139. گیدنز، آنتونی(1387). تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه ناصر موفقیان، تهران: نشر نی،چاپ پنجم. گيدنز، آنتونی (1378) پیامدهای مدرنیت، ترجمه¬ی محسن ثلاثى، تهران: نشر مركز. گيدنز، آنتوني (1383). جامعه شناسي، ترجمه منوچهر صبوري، تهران: نشر ني. مجله رشد آموزش علوم اجتماعي(1372). سال پنجم، شماره 17، صص 30. مقدس، علی اصغر و بیژن خواجه¬نوری ( 1384). جهانی¬شدن و تغییر هویت اجتماعی زنان، بررسی موردی دو شهر شیراز و استهبان، مجله مطالعات زنان، سال سوم، شماره 7. مهرمند، احد، اشرفی سلطان احمدی، حسین، عزیزی نژاد، بهاره و علی ماندگار(1388). بررسی جامعه شناختی میزان رابطه هویت ملی و هویت قومی در بیت جوانان آذری زبان شهر ارومیه، فصلنامه مطالعات اجتماعی، شماره 112، صص:9 - 110. ميرهاشمي، مالك و ليبا حيدرپور(1390)، ارتباط عوامل اجتماعي با هويت اجتماعي دانش آموزان، فصلنامه پژوهش اجتماعي، سال چهارم، شماره 12 ،صص 168-185. Baumann, G. & Sunier, T. (2004). The school as a place in its social space. NewYork: Berghahn books. Brown, R. (1985) "Social Identity", in, Adam and Jessica Kuppre (eds.) the social Science Encyclopedia, London: R. K. P. Cardenas , D., Sublonniere, R. (2020). “Participating in a New Group and the Identification Processes ; The Quest for a Positive Social Identity”. The Journal of Child Psychology and Psychiatry.Vol 59. Issue 1:189-208. Cooper ,C.R.(1998).The weaving of maturity: culture perspectiveson adolescent development .New York: Oxford University Press. Hogg, M. A. & Abrams, D. (1988). Social Identification: A Social Psychology of Inter group Relations and Group Process, London: Rout ledge. Maehr, S. & Barrett, M. (2005). German puplis'sense of national identity and knowledge of national symbols. Unpublished paper, Department of Psychology, University of Surrey. Marcia, J. E. (2002). "Adolescence, Identity and the Bernardone family", Journal of Marriage and the Family, Vol. 2, No 3, pp 199 – 209. Olivetti, C., Patacchini , E., Zenou,Y.(2020). “ Mothers , Peers and Gender –role Identity”. Journal of the European Economic Association . Vol 18. Issue 1 :266-301. Parra,O.A., Sanchez-Queija , A.Y.I.(2002). Parents and peers influences on emotional adjustment during adolescence. Paper Presented at VIII EARA Conference Oxford. Raymond,T. G. and Lawrence G. H.(2010). “ Social Identity ; Amultidimensional Approach”. The Journal of Social Psychology. Vol 127. Issue 3:299-308. Sidanius ,J. Vanlaar,C., Levins , S., Sinclair,S.(2004). “ Ethnic Enclaves and the Dynamics of Social Identity on the College Campus”, Journal of Personality and Social Psychology.87(1):99-110. Tajfel, H. (1979). An Integrative Theory of Inter group conflict, Moterey, Brooks /cole. Williams, J.(1984). “Gender and Intergroup Behaviour: Towards an Integration”. British Journal of Social Psychology . Vol 23. Issue 4:311-316. Wyn , J. , White, R.(1997). Rethinking Youth . London. Sage.