مشکلات اجتماعی تهدیدکنندۀ سلامت اجتماعی و دارای اولویت در ایران
محورهای موضوعی : پژوهش مسائل اجتماعی ایران
حسن رفیعی
1
,
آمنه ستاره فروزان
2
,
سینا احمدی
3
*
1 - دانشیار گروه آموزشی رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم توان¬بخشی و سلامت اجتماعی، روان¬پزشک
2 - دانشیار گروه آموزشی مدیریت رفاه اجتماعی دانشگاه علوم توان بخشی و سلامت اجتماعی
3 - استادیار گروه مدیریت رفاه اجتماعی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی
کلید واژه: سلامت اجتماعی, رفاه اجتماعی, مشکلات اجتماعی, اولویت و ایران. ,
چکیده مقاله :
با توجه به محدودیت منابع و لزوم تخصیص صحیح آنها و همچنین برای پایش و ارزشیابی برنامه ها و فعالیت های مرتبط با کاهش بار مشکلات اجتماعی، در درجه اول نیازمند اولویت بندی خودِ مشکلات اجتماعی هستیم. مطالعه حاضر با هدف شناسایی مهم ترین مشکلات اجتماعی دارای اولویت ایران در سال 1398 انجام شد. این مطالعه در دو مرحله شامل مرور مطالعات قبلی و نظرسنجی از صاحب‌نظران انجام گرفت. در مرحله اول با مرور منابع، چارچوبی برای طبقه‌بندی مشکلات اجتماعی تدوین شد و بر اساس این چارچوب، فهرستی از زیرطبقه های مشکلات اجتماعی تهیه گردید و در اختیار متخصصان سلامت اجتماعی قرار گرفت. در مرحله دوم مطالعه با مرور بر مقاله ها و کتاب های منتشرشده در حوزۀ سلامت اجتماعی، بیست نفر از صاحب نظران این حوزه انتخاب شدند و با روش دلفی از آنها خواسته شد که فهرست مزبور را بر اساس سه معیار شیوع، شدت و اهمیت درجه‌بندی کنند. نظرهای آنها در سه دور گرفته شد و مجموع مشکلات اجتماعی کشور به ترتیب اولویت در سه طبقه دسته بندی شد. هرچند مشکلات اجتماعی زیادی در جامعه وجود دارد، ده مشکلی که بیشترین اولویت را دارد، به ترتیب عبارتند از بیکاری، فساد اداری و مالی، نابرابری درآمدی، گرانی مسکن، کمبود اعتماد، فقر، کاهش سرمایه‌گذاری مولد، اعتیاد، جرم و ناامیدی از آینده. برنامه‌ریزی برای مداخلات و نیز پژوهش‌های سلامت اجتماعی در سال های پیش رو را باید به نحوی هدفمند انجام داد تا مشکلاتی که بیشترین بار را بر جامعه تحمیل می‌کنند، در اولویت تخصیص منابع و امکانات محدود کشور قرار گیرند.
Priority setting helps maintain a clear focus, and according to the limitation of resources, it is necessary for reducing and controlling the burden of social problems better resource allocation. The present study aimed to identify and prioritize Iran's most critical social problems. This study was conducted in two steps. In the first step, a framework for classifying social problems was developed by reviewing the literature. Based on this framework, a list of social problems was prepared and categorized. In the second step, by studying the articles and books published in the field of social health, 20 experts in this field were selected and provided with the framework. Utilizing the Delphi method, the experts were asked to rank the mentioned list based on the three criteria including; prevalence, severity, and importance. Expert opinions were taken in three rounds. The country's social problems were categorized into three categories in order of priority. Although problems in society are numerous, the ten problems that have been assigned the highest priority in the present study are unemployment, corruption, income inequality, expensive housing, mistrust, poverty, reduction of productive investment, addiction, crime, and desperation. Planning for interventions and conducting social health research in the coming years should consider the aforementioned high-priority social problems that impose the most significant burden on society. The diverse social problems prioritized do not have exactly the same causes, consequences, and ways of control; therefore, identifying specific solutions to control them should be the next step in the process of social health planning.
امیرپور، علی و معصومه آدابی (1398) «اولویت¬بندی آسیب¬ها و مسائل اجتماعی (مطالعه موردی: شهر اردبیل)»، همایش ملی آسیب-های اجتماعی.
امینی رارانی، مصطفی و دیگران (1390) «رابطه سرمایه اجتماعی با سلامت اجتماعی در ایران»، فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 42، صص 228-203.
ترابی¬پور، امین و دیگران (1396) اولویت¬های پژوهشی حوزه مدیریت، اقتصاد و سیاست¬گذاری سلامت، مطالعه کیفی در ایران، راهبردهای مدیریت در نظام سلامت.
توکل، محمد و محسن ناصری¬راد (1393) مشخصه¬ها و مؤلفه¬های سلامت اجتماعی، گزارش پژوهشی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
رحیمی موقر آفرین، امین و دیگران (1393) «تعیین اولویت‌های سلامت روان کشور»، مجله روان‌پزشكي و روان¬شناسي باليني ايران، سال بیستم، شماره 3، صص ۱۸۹-۲۰۰.
رفیعی، حسن و دیگران (1397) برنامه¬ریزی اجتماعی: تدوین و پایش و ارزشیابی مداخلات اجتماعی، تهران، دانژه.
رفیعی، حسن و دیگران (2008) «مشکلات اجتماعی در اولویت ایران»، مجله جامعه¬شناسی ایران، سال نهم، شماره 1: صص 151-160.
سمیعی، مرسده و دیگران (1389) «سلامت اجتماعی در ایران: از تعریف اجتماع¬مدار تا شاخص شواهدمدار»، مسائل اجتماعی ایران، شماره 2، صص 31-51.
معتمدی، هادی (1386) «اولویت¬بندی آسیب¬ها و مسائل اجتماعی در ایران»، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره 24، صص 3348-327.
ملک افضلی حسین و دیگران (1386) اولویت¬های نظام سلامت بر پایه نیازسنجی و مشارکت ذینفعان در جمهوری اسلامی ایران، تحقیقات نظام سلامت حکیم (حکیم).
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1382) سنجش ارزش¬ها و نگرش¬های ایرانیان، دفتر طرح¬های ملی، تهران، مرکز رصد فرهنگی کشور Bradley, K. L., Goetz, T., & Viswanathan, S. (2018) Toward a contemporary definition of health. Military medicine, 183(suppl_3), 204-207.
Derakhshannia, F. (2013) Define Index and Indicators of Social Health in Iran. (Master), University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran.
Drumm, S., Bradley, C., & Moriarty, F. (2022) ‘More of an art than a science’? The development, design and mechanics of the Delphi Technique. Research in Social Administrative Pharmacy, 18(1), 2230-2236.
Enayat, H. (2022) Predicting Social Problem-solving Strategies Based on the Level of Social Well-being and Spiritual Health in Girls and Boys Ready to Marry. Health, Spirituality Medical Ethics, 8(4), 227-234.
Fleurence, R. L., & Torgerson, D. (2004) Setting priorities for research. Health Policy, 69(1), 1-10.
Kalu, M. E., Ojembe, B. U., Akinrolie, O., Okoh, A. C., Adandom, I. I., Nwankwo, H. C.,... Uduonu, E. M. (2021) Setting priorities for ageing research in Africa: A systematic mapping review of 512 studies from sub-Saharan Africa. Journal of Global Health, 11.
Kavanagh, S. C., Johnson, J., & Fabian, C. (2011) Anatomy of a priority-driven budget process. Chicago: Government Finance Officers Association, 2 (3).
Malekafzali, H., Bahreini, F., Alaedini, F., & Forouzan, A. (2007) Health system priorities based on needs assessment & stakeholders’ participation in IR Iran. Hakim Research Journal, 10(1), 13-17.
Maleki, f., Hossein pour, M., Rafiemanesh, H., Salehi, F., Lotfi, Z., Naserizadeh, M. r.,.. Holakoie naieni, K. (2015) The review of community assessment papers to determine priority problems in selected populations of Iran %J Journal of School of Public Health and Institute of Public Health Research. 12(3), 13-21.
Mansoori, P., Majdzadeh, R., Abdi, Z., Rudan, I., Chan, K. Y., Aarabi, M., . . . Azin, A. (2018) Setting research priorities to achieve long-term health targets in Iran. Journal of global health, 8(2), 1-12.
Mousavi, M., Maarefvand, M., Rafiei, H., Joghataei, F., & Omid Nia, S (2021) Developing an Intervention Guidelines for Social Health Promotion Based on the Social Capital Theory. Quarterly Journal of Social Work, 10(2), 16-25.
Mousavi, M. T., Maarefvand, M., Rafiey, H., Omidnia, S., Joghataei, F., & Zabihi Poursaadati, M (2020) Systematic review of social health promotion with social capital approach. Quarterly Journal of Social Work, 9(1), 13-23.
Owlia, P., Eftekhari, M. B., Forouzan, A. S., Bahreini, F., Farahani, M., & Ghanei, M. (2011) Health research priority setting in Iran: Introduction to a bottom up approach. Journal of research in medical sciences: the official journal of Isfahan University of Medical Sciences, 16(5), 691-698.
Sassi, F. (2003) Setting priorities for the evaluation of health interventions: when theory does not meet practice. Health Policy, 63(2), 141-154.
Shaabani, A., Alipour, F., Javadi, M. H., & Pashazade, H. (2021) Exploring the Social Problems of Women with Temporary Marriage Experience in Qom. Social Welfare, 21(80), 9-43.
Sharan, P., Gallo, C., Gureje, O., Lamberte, E., Mari, J. J., Mazzotti, G., ... Levav, I. (2009) Mental health research priorities in low-and middle-income countries of Africa, Asia, Latin America and the Caribbean. The British Journal of Psychiatry, 195, 354-363 (4).
Sibbald, S. L., Singer, P. A., Upshur, R., & Martin, D. K. (2009) Priority setting: what constitutes success? A conceptual framework for successful priority setting. BMC health services research, 9(1), 1-12.
Tamashiro, H. (2021) Definition of health revisited in the era of COVID-19. Japanese Journal of Health Education Promotion, 29(4), 335-336.
Tol, W. A., Barbui, C., Galappatti, A., Silove, D., Betancourt, T. S., Souza, R., . . . Van Ommeren, M. (2011) Mental health and psychosocial support in humanitarian settings: linking practice and research. The Lancet, 378(9802), 1581-1591.
Vortman, R., Wendler, M. C., & McPherson, S. (2021) A Delphi technique study to understand nurses' knowledge and concerns regarding surgical smoke. Perioperative Care Operating Room Management, 24, 100-193.
Zamankhani F, Abachizadeh K, Omidnia S, Abadi A, & M.A, H. (2016) Social Health Situation Analysis of all Provinces of Islamic Republic of Iran. Community Health, 3(3), 181-189.