بررسی اکتشافی زمینه‌های بروز فساد اداری در شهرداری تهران
محورهای موضوعی : پژوهش مسائل اجتماعی ایران
بهزاد همتی
1
(دانش‌آموخته دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه خوارزمی تهران)
علیرضا کریمی
2
(استادیار گروه آموزشی جامعه‌شناسی، دانشگاه خوارزمی تهران)
فریبا همتی
3
(دانشجوی کارشناسی آموزش ابتدایی، دانشگاه آزاد واحد ایلام)
کلید واژه: فساد اداری, ساختار سازمانی فسادخیز, فرهنگ سازمانی فسادزده, محمل¬های فسادزا, گراندد تئوری, فساد.,
چکیده مقاله :
پدیدۀ فساد اداری در دنیای امروز به ویژه کشورهای در حال توسعه به عنوان یکی از مهم ترین موانع پیشرفت جامعه مطرح شده است. این پدیده، آسیب های جبران ناپذیری بر سرعت حرکت چرخ توسعه در جامعه وارد کرده، اعتماد و سرمایۀ اجتماعی را در جامعه تضعیف می کند و نهادهای اجتماعی را از انجام رسالت ها و وظایف خاص خود به دور می سازد. از این رو در این پژوهش تلاش شد تا مسئلۀ فساد اداری، عوامل زمینه ساز و سازوکارهای رخداد فساد در شهرداری تهران و نحوۀ تعامل عوامل مؤثر در بروز فساد اداری و ماندگاری آن بررسی و کاوش شود. برای رسیدن به اهداف پژوهش، راهبرد روشی استفاده شده، طرح اکتشافی بود. در این راستا محقق از روش ترکیبی یا تلفیقی استفاده کرده است، به این صورت که بخش اول با روش کیفی گراندد تئوری با استراتژی استقرایی- اکتشافی بوده است. نتایج به دست آمده از گراندد تئوری در مرحله دوم که بخش کمّی بوده، از طریق ابزار پرسشنامه و با روش پیمایش ارزیابی شده است. بر اساس یافته های پژوهش، بروز فساد اداری در شهرداری تهران ناشی از یازده عامل اصلی زمینه ساز فساد است. در بخش «به چه میزان در شهرداری وجود دارد»، بیشترین میزان وجود فساد مربوط به زمینۀ اخذ رشوه در مراحل نقشه ریزی و صدور پایان کار با میانگین 4/01 بوده است. در بخش «به چه میزان خودتان یا همکارانتان با این پدیده مواجه بوده اید»، بیشترین میزان مواجهه مربوط به عامل اهمال کاری و صدور حسن انجام کار و نبود نظارت با میانگین 2/95 بوده است.
The phenomenon of administrative corruption in today's world, especially in developing countries, has been raised as one of the most important obstacles to the progress of society. This phenomenon has caused irreparable damage to the speed of the development wheel in society, weakens trust and social capital in society, and keeps social institutions away from fulfilling their specific missions and duties. Therefore, in this research, an attempt was made to explore the issue of administrative corruption, underlying factors and mechanisms of the occurrence of corruption in Tehran municipality, and the interaction of the effective factors in the occurrence of administrative corruption and its persistence. The methodological strategy applied was mix method, so that the first part was based on the qualitative method of grounded theory with an inductive-exploratory strategy. The results obtained from grounded theory were evaluated through the questionnaire tool and survey method. According to the findings, the incidence of administrative corruption in Tehran municipality is caused by eleven main factors. In the "To what extent is it in the municipality" section, the highest level of corruption was related to bribery in the stages of planning and issuing the completion of work with an average of 0.4. In the section "To what extent have you or your colleagues encountered this phenomenon", the highest exposure was related to the factor of procrastination and lack of supervision with an average of 2.95.
اشتراوس، آنسلم و جولیت کوربین (1390) مبانی پژوهش کیفی، فنون و مراحل تولید نظریـه زمینه‌ای، ترجمه ابراهیم افشار، تهران، نشرنی.
آقازاده، فتاح و دیگران (1397) تدوین مدل علی بروز فساد اداری در مناطق شهرداری، فصلنامه فرآیند مدیریت توسعه، دوره 31، پاییز 97، شماره 3، پیاپی 105.
بودجه سال 1401 شهرداری تهران و شرکت¬های تابعه آن، پرتال شهرداری تهران 1401 .
حاجیانی، ابراهیم و دیگران (1391) «اعتماد اجتماعی به مدیریت شهری و عوامل مؤثر بر آن»، فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره اول، شماره 2، صص 55-90.
حقیقتیان، منصور و دیگران ( 1395) رابطه بین تعهد سازمانی و گرایش به فساد اداری بین کارکنان شهرداری تهران، نشریه رفاه اجتماعی، سال5، دوره 16، شماره61، صص 47-76.
دوگراف، خیالت و دیگران (1394) چشم¬انداز‌های نظری فساد، ترجمه هانیه هژیر الساداتی و دیگران، تهران، آگاه.
رابرتسون، يان (1374) درآمدى بر جامعه، ترجمه حسين بهروان، چاپ دوم، مشهد، آستان قدس.
رابینگتن، ارل و مارتین واینبرگ (1395) رویکردهای نظری هفتگانه در بررسی مسائل اجتماعی، ترجمه رحمت¬الها صدیق سروستانی، تهران، دانشگاه تهران.
رفیع¬پور، فرامرز (1386) سرطان اجتماعی فساد، تهران، شرکت سهامی انتشار.
زاهدی، شمس‌السادات و دیگران (1388) بررسی عوامل مؤثر بر کاهش فساد اداری (مطالعه موردی در شهرداری تهران)، نشریه مدیریت فرهنگ سازمانی، سال 1388، دوره 7، شماره 20، صص 29-55.
عابدی جعفری، حسن و دیگران (1389) شناسایی عوامل فردی مؤثر بر تمایل به فساد اداری در شهرداری تهران، فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی سال هشتم بهار 1398 شماره 1 (پیاپی 29).
عباس¬زاده واقفی، شیرین السادات و دیگران (1396) شناسایی علل بومی بروز فساد اداری: مورد مطالعه شهرداری تهران، مجله دانش حسابرسی، پاییز 1396، شماره 68، صص 5-40.
کوزر، لوئیس و برنارد روزنبرگ (1385) نظریه‌های بنیادی جامعه‌شناختی، ترجمه فرهنگ ارشاد، تهران، نشرنی.
مشونیس، جان (۱۳۹۶) مسائل اجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات با همکاری شورای اجتماعی کشور.
هانتینگتون، ساموئل (1382) سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، علم.
Andersen, T.B., Bentzen, J., Dalgaard, C.J. and Selaya, P. (2011) Does the Internet reducecorruption? Evidence from US states and across countries. The World Bank Economic Review 25 (3), pp. 387–417.
Batzilis, Dimitris (2019) Electoral competition and corruption: Evidence from municipality audits in Greece. International Review of Law and Economics. Volume 59, September 2019, pp. 13-20.
Beekman, G., Bulte, E. and Nillesen, E. (2014) Corruption, investments and contributions topublic goods, experimental evidence from rural Liberia. Journal of Public Economics 115, pp. 37–47.
Browne, M. W (1995) Alternative ways of assessing model fit. Testing Structural Equation Models. K. A. Bollen and J. S. Long. Newbury Park, CA, Sage, pp. 136- 162.
Dong, B. and Torgler, B. (2011) Democracy, property rights, income equality, and corruption. EEM WorkingPaper, http,//papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm? abstract_id=1756816.
Heeks, Richard.& Harald Mathisen (2012) Understanding success and failure of anticorruption initiatives, Crime Law Soc Change, 58, pp 533-549.
Hirschi, T. (1969) Causes of delinquency. Berkeley, University of California Press.
Liu, X. (2016) ‘Corruption culture and corporate misconduct’, Journal of Financial Economics, Vol. 122, No. 2, pp. 307–327.
Montinola, G.R. and Jackman, R.W. (2002) Sources of corruption, a cross-country study. British Journal of Political Science 32 (1), pp. 147–170.
Pellegrini, L., & Gerlagh, R. (2004) Corruption's effect on growth and its transmission channels. Kyklos, 57 (3), pp. 429-456. https,//doi.org/10.1111/j.0023-5962.2004.00261.x.
Rivas, M.F. (2012) An experiment on corruption and gender. Bulletin of Economic Research65 (1), pp. 10–42.
Seligson, M.A. (2006) The measurement and impact of corruption victimizat ion, survey evidence from Latin America. World Development 34 (2), pp. 381–404.
Smith, D. J. (2007) A Culture of Corruption, Everyday Deception and Popular Discontent in Nigeria. Princeton, NJ, Princeton University Press.
Tanzi, V. p. Anderson (2001) Corruption Around the World, Causes, Consequences, Scope, and Cases. IMF-Staff Papers, 45 (4), pp. 63-98.
Treisman, d (2000) The causes of corruptin, A Cross- National study. Journal of public Economics76, pp. 399- 457.
------------- (2020) Economic Development and Democracy, Predispositions and Triggers. Department of Political Science, University of California, Los Angeles, California 90095-1472, Journal of Economic Perspectivesthis link is disabled, 2019, 33 (4), pp. 100–127 .